⏳ RYTM I ORGANIZACJA CZASU ⏳



PROPOZYCJA ZAJĘĆ + MATERIAŁY PDF

Cele ogólne:

  • poszerzanie wiadomości o stałym następstwie pór roku, miesięcy, dni tygodnia;
  • utrwalanie w trakcie zabaw i sytuacji edukacyjnych nazw pór roku, dni, miesięcy oraz ich stałego następstwa;
  • zapoznanie ze sposobem odmierzania czasu, różnego rodzaju zegarami, kalendarzami.

                                             ~~~☆~~~


🔹️Wysłuchanie bajki o Nowym Roku autorstwa L. J. Kerna.

☆ Rozmowa na podstawie wysłuchanego utworu. 

☆ Prezentacja ilustracji przedstawiających Nowy i Stary Rok.


👉 RYTM CZASU - WIERSZE


👉 STARY I NOWY ROK - PLANSZE


🔹️Rozmowa na temat postanowień noworocznych. 

☆ Dyskusja- Co można  byłoby ulepszyć, poprawić? (np. w zachowaniu, w wystroju sali itp.).

🔹️Zapoznanie ze sposobami pomiaru czasu.

☆ Prezentacja zegarów (wskazówkowy, elektroniczny, na rękę, telefon, zegar ścienny, klepsydra) lub ilustracji z zegarami.

☆ Rozmowa kierowana: Co odmierza czas? Dlaczego ludzie odmierzają czas? Jakie czynności im to ułatwia? W jaki sposób ludzie odmierzali czas dawniej?


ZEGARY - PLANSZE, ZAGADKA, WIERSZ


☆ Zabawa słuchowa Gdzie jest budzik? - wskazywanie miejsca dźwięku budzika.

☆ Zabawa integracyjna Zegar z dzieci - układanie dużego modelu zegara, dzieci zamieniają się we wskazówki.

🔹️Cykl dnia i nocy - wyjaśnienie pojęć.

☆ Budowanie swobodnych wypowiedzi, tworzenie opowiadania, kończenie historyjki opowiadanej przez nauczyciela (co robimy w dzień, a co w nocy). 

👉 DZIEŃ I NOC


☆ Utrwalanie nazw pór dnia (rano, południe, wieczór, noc). 


👉 Co robimy w dzień, a co w nocy?


☆ Praca z ilustracją; tworzenie rytmu dnia i nocy.


👉 DZIEŃ I NOC - PLANSZE 1

👉 DZIEŃ I NOC - PLANSZE 2


🔹️Dni tygodnia - utrwalenie nazw dni tygodnia:

☆ Zabawa ruchowa ze śpiewem Laurencja.

☆ Praca z tekstem literackim (wiersze o dniach tygodnia) wzbogacone ilustracjami.


👉 TYDZIEŃ - DNI TYGODNIA


👉 DNI TYGODNIA- NAZWY


🔹️Następstwo pór roku - omówienie i utrwalenie nazw

☆ Praca z tekstem literackim (wiersze o porach roku) wzbogacona ilustracjami.


👉 PORY ROKU


☆ Rozwiązywanie zagadek o porach roku.


👉 PORY ROKU ZAGADKA


☆ Klasyfikowanie obrazków do pór roku - sortowanka.


👉 PORY ROKU - SORTOWANKA


☆ Czytanie globalne wyrazów, dopasowywanie podpisów do ilustracji pory roku.

☆ Nauka wybranej piosenki, wiersza o porach roku.

☆ Wykonanie pracy plastycznej Cztery pory roku na talerzyku papierowym, rolce po papierze lub parasolu.


🔹️Rok ma dwanaście miesięcy  - omówienie cech charakterystycznych każdego miesiąca.

☆ Praca z tekstem literackim (zapoznanie z wybranym wierszem o miesiącach) wzbogacone ilustracjami.


👉 MIESIĄCE - ILUSTRACJE


☆ Prezentacja różnego rodzaju kalendarzy (ścienny, biurowy, zrywany) - wskazanie dzieciom dzisiejszej daty, wyjaśnienie pojęć, układu kalendarza.

☆ Wyjaśnienie pojęć - wczoraj, dziś, jutro, za miesiąc.

☆ Czytanie globalne wyrazów, numerowanie miesięcy (zastosowanie liczebników porządkowych). 

☆ Dopasowanie symbolu pory roku do każdego miesiąca.


👉 DWANAŚCIE MIESIĘCY


👉 MIESIĄCE


✅️ Szablony - rytm i organizacja czasu 👇













Zajęcia o zegarach w przedszkolu – jak uczyć maluchy rozumienia czasu przez zabawę?


Zegar to nie tylko przedmiot na ścianie czy w telefonie — to fascynujące narzędzie, które pozwala dzieciom zrozumieć otaczający je świat i nauczyć się orientacji w czasie. Wprowadzenie tematu zegarów w przedszkolu to ważny krok w rozwijaniu poczucia rytmu dnia, nauce cyfr, a także w rozwoju logicznego myślenia i zdolności manualnych.

Dlaczego warto wprowadzać zajęcia o zegarach w przedszkolu?

Maluchy dopiero zaczynają poznawać pojęcia związane z czasem. Dla nich godzina czy minuta to abstrakcje, które warto przełożyć na konkretne, namacalne doświadczenia. Zajęcia o zegarach pomagają:

💁‍♀️ poznać cyfry i ich kolejność – zegar to świetne narzędzie do ćwiczenia rozpoznawania cyfr od 1 do 12;

💁‍♀️ zrozumieć podstawowe pojęcia czasu – godzina, minuta, wskazówka godzinowa i minutowa, dzień, noc;

💁‍♀️ ćwiczyć koordynację ruchową – przy tworzeniu własnych zegarów, ustawianiu wskazówek, ruchowych zabawach;

💁‍♀️ uczyć się planowania dnia i rytmu czasu – co robimy rano, w południe, wieczorem;

💁‍♀️ rozwijać logiczne myślenie – poprzez dopasowywanie godzin do określonych czynności.

PROPOZYCJA ZAJĘĆ 

Cel główny:

👉 Poznanie budowy zegara, nauka odczytywania pełnych godzin oraz orientacja w rytmie dnia.
👉 Wprowadzenie pojęcia czasu i sposobów jego mierzenia.
👉 Zapoznanie dzieci z budową zegara i pełnymi godzinami. Zapoznanie dzieci z różnymi rodzajami zegarów (analogowy, cyfrowy, klepsydra, zegar słoneczny, zegar z kukułką).
👉 Kształtowanie rytmu dnia i rozumienia kolejności zdarzeń.
👉 Rozwijanie umiejętności manualnych i logicznego myślenia; rozwijanie świadomości upływu czasu.

Cele szczegółowe (dziecko):

👉 rozpoznaje zegar jako narzędzie do mierzenia czasu, zna słowa: godzina, wskazówka, tarcza, czas, minuta,
👉 potrafi wskazać daną godzinę na zegarze analogowym;
👉 rozróżnia porę dnia i przyporządkowuje do niej aktywność;
👉 współpracuje w grupie;
👉 aktywnie uczestniczy w zabawach ruchowych, muzycznych i manualnych; wykonuje prace plastyczne;

Obszary podstawy programowej:

• Edukacja matematyczna (czas, rytm dnia)
• Edukacja językowa (rozmowy, opowiadanie)
• Edukacja społeczna (orientacja w czasie i przestrzeni)
• Edukacja artystyczna (plastyka, muzyka)


Metody:

• słowna (opowiadanie, rozmowa kierowana),
• czynna (działania twórcze, zabawy),
• oglądowa (pokaz, ilustracje),
• aktywizująca (zabawy dydaktyczne, drama, ruch przy muzyce).

Formy pracy:

• indywidualna,
• grupowa,
• zespołowa.


PRZEBIEG


Wprowadzenie do tematu 


1. Zabawa wprowadzająca do tematu "Zegarowe echo" ~ rozpoznawanie dźwięku tykającego zegara i kojarzenie z rytmem. Nauczyciel stuka rytmicznie dłonią w stół (tik-tak, tik-tak). Dzieci powtarzają dźwięk na różne sposoby: cicho, głośno, wolno, szybko. Następnie wykonują ruchy jak wskazówki zegara.

2. Wprowadzenie Co to jest czas? Kiedy rano, a kiedy wieczór?”.





3. Zabawa wprowadzająca: "Co robimy o różnych porach?" - nauczyciel pokazuje ilustracje (np. śniadanie, spacer, sen) – dzieci dopasowują czynność do pory dnia.



4. Zagadka wprowadzająca:

„Ma wskazówki, cyferblat, pokazuje dzień i czas.
Gdy zadzwoni – wstajemy z łóżka, to jest…?”


5. Pokaz różnych zegarów. Omówienie cech: zegar analogowy: wskazówki, cyfry, zegar cyfrowy: wyświetlacz, brak wskazówek, zegar słoneczny: cień i słońce, klepsydra: przesypujący się piasek. Rozmowa kierowana z ilustracją zegara: Co to jest zegar? Do czego służy? Co widzimy na tarczy?  Pytania otwarte: Do czego potrzebny jest zegar? Czy każdy zegar wygląda tak samo? Jak możemy dowiedzieć się, która jest godzina?

6. Poznajemy cyfry na zegarze




ZABAWY RUCHOWE 

🔹️"Zegar mówi: rusz się!” – gra ruchowa; dzieci poruszają się swobodnie po sali. Na hasło „Zegar mówi: godzina 8!” zatrzymują się i pokazują ustalone wcześniej czynności (np. wstają z łóżka, myją zęby). Cel: integracja ruchu z nauką godzin, kojarzenie pory dnia z aktywnością.

🔹️ "Zegar ruchowy" - zabawa ruchowa, podczas której dzieci ustawiają się w kole jak wskazówki zegara. Jedno dziecko pełni rolę „ruchu wskazówek” i przesuwa się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. To świetne ćwiczenie orientacji przestrzennej i integracji grupy.

🔹️ "Czas na...” – tor przeszkód z czasem; tor przeszkód (obręcze, poduchy, skoki przez szarfy); dziecko ma np. 30 sekund na przejście przez tor – uczy się kontroli czasu.

🔹️ "Taniec Wskazówek" - rozwijanie rytmu, koordynacji ruchowej i świadomości ruchu wskazówek. Dzieci będą naśladować ruch wskazówek zegara. Kiedy muzyka jest wolna, dzieci poruszają się powoli, naśladując ruch wskazówki godzinowej (powolne okrążanie, wyciąganie rąk). Kiedy muzyka jest szybsza, dzieci poruszają się szybciej, naśladując ruch wskazówki minutowej (szybkie obroty, machanie rękami).

🔹️ "Zegarowe Wyścigi" - rozwijanie szybkości, reakcji i utrwalanie pojęcia pór dnia. Na sygnał nauczyciela, pierwsze dziecko z każdej drużyny biegnie do wyłożonych obrazków, wybiera ten, który pasuje do podanej przez nauczyciela pory dnia (np. "Znajdź obrazek tego, co robimy rano!"), wraca do drużyny i przekazuje "pałeczkę" (może to być kartonowa wskazówka zegara). Wygrywa drużyna, która najszybciej zbierze poprawne obrazki.

🔹️ Zabawa "Budzik" - rozwijanie słuchu, reakcji na sygnał i orientacji w przestrzeni. Jedno dziecko jest "budzikiem" i siedzi z zamkniętymi oczami na środku koła utworzonego przez pozostałe dzieci. Nauczyciel cicho wyznacza inne dziecko, które delikatnie dzwoni jakimś przedmiotem (np. kluczem, małym dzwoneczkiem). "Budzik" próbuje zgadnąć, z której strony dochodzi dźwięk i wskazać to dziecko. Jeśli zgadnie, następuje zmiana "budzika".

🔹️ "Zegar z Ciał" - rozwijanie kreatywności, współpracy i świadomości ciała. Zadaniem każdej grupy jest ułożenie się na podłodze tak, aby ich ciała tworzyły kształt zegara z cyframi i wskazówkami wskazującymi konkretną godzinę podaną przez nauczyciela. Po ułożeniu, każda grupa prezentuje swój "żywy zegar".

🔹️ "Zegar Mówi" (Wersja ruchowa "Simon Says") - rozwijanie umiejętności słuchania, reakcji na polecenia i utrwalanie pojęć związanych z zegarem. Nauczyciel wciela się w rolę "Zegara". Mówi polecenia, które dzieci mają wykonać, ale tylko wtedy, gdy zaczynają się od słów "Zegar mówi...".

🔹️ "Zegarowe Tory Przeszkód" - rozwijanie sprawności fizycznej, koordynacji i powiązanie ruchu z sekwencjami czasowymi. Na poszczególnych stacjach umieśćcie zadania związane z zegarami lub porami dnia: Stacja 1: "Przebudzenie": Dzieci muszą przeciągnąć się i ziewnąć, zanim przejdą dalej. Stacja 2: "Poranny pośpiech": Dzieci muszą szybko przebiec między pachołkami (jak szybko porusza się wskazówka minutowa rano). Stacja 3: "Południowa drzemka": Dzieci muszą na chwilę położyć się na macie i udawać, że odpoczywają. Stacja 4: "Wieczorny spacer": Dzieci spacerują powoli, naśladując wolny ruch wskazówki godzinowej wieczorem. Stacja 5: "Sen": Dzieci cicho przechodzą pod niską przeszkodą (jak cicho płynie noc).

🔹️ "Która to godzina, Panie Wilku?” - rozpoznawanie godzin i ruch. Jedno dziecko to "Wilk", inne zadają pytanie: „Która godzina, Panie Wilku?”. Wilk odpowiada (np. „Trzecia”) i dzieci robią trzy kroki. Gdy wilk powie „Czas na obiad!”, goni dzieci.

🔹️ Zabawa "Skaczący zegar". Na podłodze układamy kartki z godzinami. Nauczyciel mówi np. „Skocz na godzinę 2:00!” – dziecko odnajduje i skacze na odpowiednią kartkę.


ZABAWY RYTMICZNO-MUZYCZNE


🔹️ Zabawa z piosenką "Chodzi Zegar" - rozwijanie rytmu, koordynacji ruchowej i powiązanie ruchu z dźwiękiem. Do rytmu piosenki wymyślcie proste ruchy: "Tik-tak" - dzieci kołyszą się na boki. "Zegar chodzi tak" - dzieci maszerują w miejscu; ruchy naśladowania wskazówek (kręcenie rękami).


🔹️Zabawa rytmiczna - dzieci poruszają się po sali w rytm zegara – powolne kroki (noc), szybkie kroki (dzień).


🔹️ Układ taneczny: dzieci ustawione w kole, każde przedstawia swoją „godzinę” ruchem (np. 7:00 – przeciąganie się, 12:00 – skoki, 20:00 – ziewanie).


🔹️ Improwizacja ruchowa do muzyki klasycznej (np. Vivaldi – Cztery Pory Roku)

ZABAWY DYDAKTYCZNE


🔹️ "Zgadnij, która to godzina?" - utrwalenie umiejętności odczytywania godzin. Nauczyciel pokazuje zegar z ustawioną godziną – dzieci muszą powiedzieć, która to godzina.

🔹️ "Zegarowe Puzzle na Dywanie" - rozwijanie współpracy, logicznego myślenia i utrwalanie wyglądu zegara. Każda grupa otrzymuje zestaw puzzli. Ich zadaniem jest ułożenie z nich całego zegara na dywanie. Po ułożeniu, poproście dzieci, aby ustawiły wskazówki na konkretną godzinę (np. "Ustawcie tak, żeby była godzina, o której jecie obiad").

🔹️ "Zegarowy quiz" - Przygotuj obrazki z zegarami i pytania np.: „Która godzina wskazuje czas obiadu?”, „Która godzina to południe?”. Dzieci odpowiadają, wybierając odpowiedni zegar.

🔹️ "Zegarowe kalambury" - rozwijanie wyobraźni. Dziecko pokazuje scenkę związaną z konkretną godziną (np. mycie zębów – 7:00), reszta odgaduje, jaka to pora dnia i godzina.

🔹️ "Czasowe domino" - rozpoznawanie godzin analogowych i cyfrowych. Domino z parą: tarcza zegarowa i zapis cyfrowy (np. 6:30). Dzieci dopasowują i układają ciąg.

🔹️ "Zegarowe rymy" - ćwiczenie mowy i rytmu dnia. Układanie rymowanek na temat godziny, np.
„O siódmej wstajemy do przedszkola się szykujemy!”; następnie dzieci pokazują godzinę na zegarach.

🔹️ "Zegarowy pociąg" - nauka kolejności godzin. Dzieci dostają karty z godzinami – ustawiają się jako wagony pociągu w odpowiedniej kolejności (np. od 7:00 do 12:00).

🔹️ „Zegarowe opowieści". Dzieci opowiadają krótką historyjkę zaczynającą się od „O godzinie ...” i mówią, co wtedy robiły.

🔹️ "Zegar i emocje” - Połączenie nauki czasu z rozpoznawaniem emocji. Dzieci ustawiają wskazówki na godzinę np. 9:00, a następnie opowiadają, jak się czują o tej porze (np. rano mogą być jeszcze śpiące).


ZABAWY PLASTYCZNE 


🔹️ Praca plastyczna „Mój zegar” - dzieci kolorują przygotowaną tarczę zegara, naklejają cyfry 1–12; wycinają wskazówki i przyczepiają je pinezką. Po wykonaniu pracy – ćwiczenia: „Pokaż godzinę 9:00”, „Pokaż czas obiadu”.

🔹️ "Zegar słoneczny" – mini projekt. Jeśli to możliwe, na podwórku lub parapecie przygotujcie prosty zegar słoneczny z patyczkiem i papierową tarczą. To wspaniała okazja, aby wytłumaczyć, jak dawniej ludzie mierzyli czas bez zegarków.

Podsumowanie

Temat zegarów i czasu to nie tylko nauka cyfr i godzin, ale przede wszystkim rozwijanie umiejętności planowania i rozumienia codziennego rytmu. Poprzez ciekawe, angażujące zajęcia dzieci zdobywają nowe umiejętności w sposób naturalny i przyjemny.

Wprowadzając zegary do przedszkolnych zajęć, dajemy dzieciom narzędzie, które przyda im się przez całe życie – zrozumienie czasu to podstawa organizacji i samodzielności.